ویژگی‌های میوه‌شناختی برخی از نژادگان‌های زالزالک در استان آذربایجان غربی

این پژوهش به‌منظور ارزیابی و مقایسۀ 20 نژادگان زالزالک از چهار گونۀ مختلف، برای شناسایی و معرفی نژادگان­های برتر به لحاظ میوه‌شناختی در استان آذربایجان غربی انجام شد. صفاتی مانند رنگ و اندازۀ میوه، وزن میوه، طول دم میوه، طول و عرض برگ، طول دم برگ، وزن، طول و عرض بذر، سفتی میوه اندازه­گیری شدند. بزرگ‌ترین میوه­ها در گونه Crataegus azarolus و کوچک‌ترین میوه‌ها در گونه­های C. monogyna و C. aplosangouaineaمشاهده شد. صفات مرتبط با برگ از جمله طول و عرض برگ همبستگی معنی­داری با صفات مرتبط به میوه مانند وزن، اندازة میوه و طول و عرض بذر داشتند. پنج عامل اصلی بر پایۀ تجزیه به عامل­ها، نزدیک به 11/89 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. در تجزیۀ خوشه­ای به روش وارد (Ward)نژادگان­های زالزالک به سه گروه اصلی تقسیم شدند. نژادگان­های مربوط به گونۀ C. azarolus var azarolus و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaدر گروه نخست قرار گرفتند که بالاترین سفتی میوه و شمار بذر بیشتری داشتند. در گروه دوم نژادگان­های گونۀ C.azarolus قرار دارند که طول، عرض و وزن میوۀ بالاتری داشت. در گروه سوم نیز نژادگان­های گونۀ C. monogyna و چندین نژادگان نیز از گونۀ C. aplosangouaineaجای گرفتند که صفات چگالی میوه، طول برگ و شاخص a* در جداسازی این گروه نقش مهمی داشتند. نتایج نشان داد، گروه­بندی تا حدودی از الگوی توزیع گونه­ای نژادگان­ها پیروی می­کند. نتایج به‌دست‌آمده را می­توان در برنامه­های بهنژادی و معرفی رقم در زالزالک به‌کار برد.